چرا اینروزها تهران تا این حد آلوده شد؟
به گزارش شیک بار، یک فعال محیط زیستی به خبرآنلاین می گوید: «آلودگی هوای تهران در تابستان های گذشته نیز وجود داشته، اما امسال به سبب ترکیب عوامل متعدد، پیچیده تر شده است. حدود 80 درصد آلودگی ناشی از گرد و غبار و خودرو ها به مدیریت ناکارآمد برمی گردد و تنها 20 درصد آن ممکنست خارج از کنترل ما و ناشی از عوامل طبیعی باشد.»
الهه جعفرزاده: تهران در هفته ای که گذشت با موجی از آلودگی هوا رو به رو شد که کیفیت زندگی شهروندان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. گرد و غبار، ذرات معلق و آلاینده های جوی، آسمان پایتخت را تیره کرده و نگرانی های جدی برای سلامت عمومی ایجاد کرده است.
عباس محمدی، کنشگر محیط زیست و مدیر انجمن دیده بان کوهستان، در گفت و گو با خبرآنلاین، ریشه های این بحران را در مشکلات مدیریتی، اجتماعی و سیاسی جست وجو می کند. او معتقد می باشد که آلودگی هوای تهران نه فقط یک معضل فنی، بلکه نتیجه دهه ها سوءمدیریت و نادیده گرفتن راهکارهای علمی است.
عباس محمدی - مدیر انجمن دیده بان کوهستان آلودگی هوا؛ مسئله ای حل نشده با قدمت ۳۰ ساله
فعال محیط زیستی، با اشاره به اطلاعیه ای که در سال ۱۳۷۴ توسط ۵۰ نفر از استادان دانشگاه و کارشناسان درباره ی آلودگی هوای تهران انتشار یافت، تاکید می کند که این معضل از دهه ها پیش مطرح بوده است. این بیانیه که در زمان خود بازتاب گسترده ای داشت، هشدارهایی درباره ی اثرات مخرب آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست ارائه کرده و راهکارهایی نظیر بهبود حمل و نقل عمومی، ممانعت از استقرار صنایع آلاینده در اطراف شهر و گسترش فضای سبز را پیشنهاد داده بود.
با این حال، محمدی می گوید: «پس از گذشت ۳۰ سال، نه فقط این مشکل حل نشده، بلکه شدت آن چندین برابر شده است. این وضعیت نتیجه سوءمدیریت کلان در کشور است که مسایل فنی را تحت تأثیر معضلات اجتماعی و سیاسی قرار داده است. راهکارهای فنی برای کاهش آلودگی هوا در خیلی از کشورهای جهان آزمایش شده و نتایج مثبتی به همراه داشته است، اما در ایران، موانع مدیریتی و سیاسی مانع اجرای این راه حل ها شده اند. بعنوان مثال، بهبود ناوگان حمل و نقل عمومی یا استانداردسازی سوخت، که از راهکارهای شناخته شده جهانی هستند، در ایران به سبب نبود اراده سیاسی و فساد سیستمی به نتیجه نرسیده اند. به عبارتی، ما با یک مشکل چندجانبه روبه رو هستیم که فقط با راهکارهای فنی حل نمی گردد، بلکه نیازمند تغییر در ساختارهای مدیریتی و اجتماعی است.»
نقش گرد و غبار و سوءمدیریت منابع آب
لودگی هوای تهران در هفته جاری به سبب خیزش گرد و غبار به شدت بالا رفته است. عباس محمدی این پدیده را نتیجه تلفیقی از تغییرات اقلیمی و سوءمدیریت منابع طبیعی می داند. او به خشک شدن تالاب های بندعلی خان در جنوب شرق تهران و صالحیه در غرب کرج اشاره می کند که به کانون های گرد و غبار تبدیل گشته اند. این تالاب ها به سبب سدسازی های غیراصولی -مانند سدهای لتیان و ماملو- و ساخت وسازهای بی رویه در راه رودخانه جاجرود خشک شده اند.
محمدی می گوید: «واحدهای مسکونی، هتل ها و رستوران های غیرقانونی در بستر رودخانه ها آب را برداشت می کنند و نبود نظارت قوی این بحران را شدت بخشیده است. برخی مسئولان، شامل رییس شورای شهر تهران، آلودگی را فقط به تغییرات اقلیمی نسبت می دهند و نقش سوءمدیریت را نادیده می گیرند. در صورتیکه حدود ۸۰ درصد آلودگی ناشی از گرد و غبار و خودرو ها به مدیریت ناکارآمد برمی گردد و تنها ۲۰ درصد آن ممکنست خارج از کنترل ما و ناشی از عوامل طبیعی باشد. هم چنین نادیده گرفتن سهم آب تالاب ها و اولویت دادن به توسعه شهری بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی، از عوامل اصلی تشدید این بحران است.»
برج سازی و تخریب خُرداقلیم تهران
ه گفته محمدی، یکی از عوامل تشدید آلودگی هوای تهران، ساخت وسازهای بی رویه خصوصاً برج سازی در غرب تهران است که جریان های طبیعی باد را مختل کرده است. او با اشاره به اظهارات یوسف رشیدی، رییس سابق شرکت کنترل کیفیت هوا، که مدعی بود برج سازی اثری بر جریان های باد ندارد، این ادعا را یک مغلطه می داند و توضیح می دهد: «جریان های باد در ارتفاعات بالا قوی هستند، اما در سطح زمین و در خرداقلیم شهری، موانعی مانند برج ها می توانند جریان هوا را مسدود کنند. این دقیقاً مانند قرار دادن یک مقوا در مقابل آتش در یک طوفان است که اثر باد را خنثی می کند.»
او معتقد می باشد که ساخت صدها برج بلند در غرب تهران، بدون توجه به مورفولوژی شهری، یکی از عوامل اصلی تشدید آلودگی در سطح شهر است. این برج ها کریدورهای طبیعی هوا را بسته و مانع از تهویه طبیعی شهر شده اند. وقتی مدیران بالادستی دیدگاه سیاسی دارند و نه فنی، حتی متخصصان تحصیل کرده نیز نمی توانند راهکارهای علمی را پیاده کنند.
پیچیده تر شدن آلودگی در مقایسه با تابستان های گذشته
حمدی تاکید می کند: «آلودگی هوای تهران در تابستان های گذشته نیز وجود داشته، اما امسال به سبب ترکیب عوامل متعدد، پیچیده تر و شدیدتر شده است. در زمستان ها، وارونگی هوا موجب تجمع آلاینده ها در سطح شهر می شود، اما در تابستان، گرد و غبار به آلودگی های ناشی از خودرو ها و موتورسیکلت ها اضافه شده است. طبق آمار رسمی، تعداد موتورسیکلت ها در تهران طی یک دهه گذشته ۱۰ برابر شده و هر موتورسیکلت آلودگی بیشتری نسبت به یک خودرو تولید می کند.»
او همین طور به کیفیت پایین سوخت اشاره می کند: «اگرچه ادعا می شود که گوگرد در گازوئیل کاهش یافته، اما باید توجه داشت که آلاینده های دیگر مانند نیترات ها بازهم وجود دارند. از جانب دیگر، خودکفایی در تولید بنزین، بدون رعایت استانداردهای زیست محیطی، به تولید سوخت غیراستاندارد منتج شده که سلامت شهروندان را به خطر می اندازد.»
شهری که ورزش کردن در آن خطرناکست
ه گفته محمدی، یکی از تبعات تلخ آلودگی هوای تهران، تبدیل شدن این شهر به مکانی است که حتی ورزش کردن در آن خطرناک شده است. او هم چنین به بیانیه اخیر فدراسیون کوهنوردی اشاره می کند که به سبب شدت آلودگی، از شهروندان خواسته از کوهنوردی در تهران اجتناب کنند.
محمدی می گوید: «وقتی تنفس عمیق در حین ورزش موجب ورود آلاینده های بیشتر به بدن می شود، یعنی شهری ساخته ایم که برای سلامت شهروندان خطرناکست. این مسئله ریشه در مشکلات اجتماعی و سیاسی دارد؛ ناکارآمدی در گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی، عدم محدودیت برای عبور خودرو ها و موتورسیکلت ها و بی توجهی به زیرساخت های زیست محیطی، تهران را به شهری غیرقابل سکونت برای کارهای سالم مبدل کرده است.»
۴۷۲۳۲
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب