نتایج مطالعات میدانی محققان از متروپل
سه سال سکوت در مقابل تغییرات خطرناک در ساخت متروپل و بهره برداری بدون نقشه از سال ۹۹
به گزارش شیک بار، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به نبود اطلاعات دقیق حتی 40 روز بعد از حادثه فروریزش متروپل، تاکید کرد: تغییرات اساسی در ساختار متروپل بدون پشتوانه مهندسی اجرا شده بود، در صورتیکه این ساختمان از سال 1399 بدون هیچ سند فنی معتبر، درحال استفاده بوده است.
به گزارش شیک بار به نقل از ایسنا، دکتر سید مجتبی موسوی در نشست «تاملی دیگر در رخداد متروپل؛ سرگذشت پژوهی فروریزش ساختمان متروپل آبادان» با اشاره به وقوع حادثه متروپل در دوم خرداد ۱۴۰۱ اظهار داشت: در همان روزها تصاویر هوایی که توسط ایرنا انتشار یافت، ما را به تجزیه و تحلیل دقیق تر این فاجعه واداشت و آن روز تا ساعات پایانی شب در پژوهشگاه بودم و اخبار و اطلاعات مربوط را دنبال می کردم.
موسوی از کوشش های تیم پژوهشگاه جهت بررسی و تحلیل علت های حادثه متروپل سخن گفت و اضافه کرد: حدود چهل روز بعد از حادثه، تیمی چهار نفره به آبادان سفر کردیم و بعد از ورود به آبادان، ابتدا به فرمانداری رفته و با همراهی دوستانی از سازمان مدیریت بحران کشور و استان جلسه ای برگزار کردیم.
وی اضافه کرد: سپس به محل ساختمان متروپل رفتیم و بعد از بازدید از آن، در ستاد فرماندهی مدیریت بحران با حضور نمایندگانی از شهرداری جلسه ای برگزار کردیم که اطلاعات مفیدی ارائه شد. پس از جلسه در فرمانداری، به بررسی میدانی چند ساختمان دیگر در سطح شهر آبادان پرداختیم که همچون آنها برج وزرا متعلق به همان هلدینگ عبدالباقی بوده است.
موسوی با اشاره به نشست غیر یکنواخت زمین میان ساختمان های مورد بازدید این تیم تحقیقاتی، اظهار داشت: در مشاهده میدانی، نشست نامتوازن زمین بطورکامل مشهود بود. همین طور بازدیدهایی از ساختمان های ایرانیان، دادستانی و ساختمان های مقابل شهربازی داشتیم که همه نشان دهنده مشکل نشست غیر یکنواخت است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، اضافه کرد: بسیار حیرت انگیز بود که علیرغم این مشکلات جدی نشست، ساکنان این ساختمان ها بطور عادی در آنها زندگی می کردند. یادم آمد در فرصت مطالعاتی ام در ژاپن، استادمان می گفت بعد از زلزله، برای تعمیر سازه ها از جک استفاده می نمایند و ساختمان ها را به حالت اولیه برمی گردانند. اما در آبادان چنین حساسیتی وجود نداشت.
وی بازدید از محل دپوی نخاله های ساختمانی را مرحله دیگر این مطالعه میدانی دانست و اضافه کرد: در گرمای بالای ۵۳ درجه، محل انباشت نخاله های تخریب شده ساختمان را مشاهده کردیم، گرچه ساختمان هنوز کامل تخریب نشده بود، اما وضعیت نگران کننده بود.
موسوی به بازدید از سازمان نظام مهندسی استان خوزستان بعد از گذشت حدود ۴۰ روز از حادثه اشاره نمود و با اشاره به اینکه با نکته ای عجیب مواجه شدیم؛ اینکه روایت واقعی از اتفاقات حادثه متروپل وجود نداشت، افزود: بعد از ۴۰ روز از فاجعه متروپل هیچ اطلاعات دقیقی درباره ی علت دقیق حادثه در دست نبود، به این علت تصمیم گرفتیم افرادی را که در پروژه درگیر بودند، دعوت نماییم تا اطلاعات دقیق تری کسب نماییم.
وی با اشاره به مشکلات ساختاری ساختمان متروپل، اظهار داشت: ساختمان متروپل دارای دو بخش بود؛ یکی اسکلت فولادی و دیگری اسکلت بتنی. تمام مشکلات عمده مربوط به بخش اسکلت بتنی بود و بخش فولادی گرفتار مشکل نشد. این مساله برخلاف تبلیغات گسترده ای بود که قبل از حادثه درباره ی استواری اسکلت فولادی شده بود.
موسوی اضافه کرد: نقشه های بعد از حادثه در نظام مهندسی موجود بود که نشان می داد در مجاورت ساختمان، نشست و ترک هایی به وجود آمده است. همین طور گزارشی از جوشکارانی که در حادثه فوت کردند، ارائه شد که قبل از آن در دسترس نبود.
وی درباره ی روند اجرای پروژه، توضیح داد: ساخت پروژه از سال ۹۶ شروع شد و شمع های سرکانتی دور تا دور پروژه اجرا شد تا گودبرداری هفت متری و اجرای پی گسترده بتنی صورت گیرد. با این حال، حین اجرا تصمیم گرفته شد ورودی رمپ پارکینگ تغییر کند؛ بدین جهت ملک مجاور واقع در خیابان سعدی، خریداری و به محوطه متروپل افزوده شد. این تغییرات در ورودی و الحاق ملک مجاور موجب افزایش طول ساختمان و تغییرات بهینه سازی در سازه شد که احیانا بر وضعیت سازه تأثیر داشته است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، با اشاره به تحلیل های فریم به فریم از تصاویر ضبط شده قبل از فروریزش متروپل، اظهار داشت: در آکس ۵ ساختمان، ستونی قرار دارد که با ستونی دیگر در کناره، یک دهانه را می سازند. ویدئویی که از طبقه همکف ضبط شده، نشان میدهد که این فضا با نور زیادی هم راه است و به طبقات اول، دوم، سوم و چهارم راه دارد و از طبقه چهارم به بعد، پارکینگ ساختمان شروع می شود. این تصاویر نشان میدهد که رمپ پارکینگ از طبقه سوم به چهارم می رسد و با تغییراتی که در اجرا رخ داده، سازه گرفتار تغییرات اساسی شده است؛ بطوریکه طرح اولیه در عمل به هم خورده و طرح اصلاح شده ای اجرا شده است که برمبنای آن رمپ بجای مسیر پیش بینی شده، در حوالی مرکز ساختمان و نزدیک ورودی قرار گرفت.
عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله شناسی با اشاره به مشاهدات میدانی در بازدید از طبقه چهارم ساختمان متروپل، تصریح کرد: تصاویر این طبقه نشان میدهد که طول دهانه ها افزوده شده است. نکته قابل توجه این است که ساختمان متروپل از سال ۱۳۹۹ درحال بهره برداری بوده، بدون آنکه مستندات فنی دقیق از وضعیت اجرا وجود داشته باشد.
موسوی با اشاره به اینکه تا حالا هیچ نقشه اجرائی رسمی از ساختمان متروپل منتشر نشده است، اظهار داشت: در طول سه سال گذشته، تلاش زیادی برای یافتن نقشه اجرائی این ساختمان صورت گرفت، اما هنوز نمی دانیم این ساختمان دقیقاً تحت چه نقشه ای اجرا شده و آیا محاسبات سازه ای آن پاسخگوی بارها بوده یا خیر.
ایشان سپس با نمایش تصویری از ضلع راست ساختمان، متروپل شماره یک را نشان داد و تاکید کرد: طول دهانه ها در ناحیه ای که گرفتار فروریزش شد، بسیار قابل توجه است. در این ناحیه، دیوار برشی به درستی عمل نکرده و توزیع نیروها نیز بصورت مطلوب انجام نشده است.
موسوی با جمع بندی تحلیل خود، تصریح کرد: تغییرات گسترده در روسازه به شدت نگران کننده بود. حتی اگر فونداسیون ضخیم و صلب هم باشد، در صورت عدم توجه به تغییرات بالا، گرفتار نشست خواهد شد. در سازه ای که قاب مناسبی برای انتقال نیروها وجود ندارد و سقف بصورت دال وافل اجرا شده، ستون های کوچک نمی توانند نیروها را به خوبی منتقل کنند.
وی با اشاره به اثرات این حادثه بر بخشنامه های مهندسی ساختمان، اضافه کرد: بعد از فروریزش متروپل، در شهریور ۱۴۰۲ سمیناری در نمایندگی نظام مهندسی ساختمان آبادان اجرا شد. برمبنای مصوبات این جلسه، استفاده از شمع برای ساختمان های بالای پنج طبقه در آبادان، ماهشهر و سربندر الزامی شد.
موسوی هشدار داد: نباید تصور نماییم که فقط با اجرای شمع می توان از نشست جلوگیری کرد. حتی در محافل دانشگاهی نیز این پرسش مطرح است که آیا همیشه اجرای شمع ضروری است؟ باید توجه داشته باشیم که مسئله اصلی، شناخت دقیق اثر تغییرات در روسازه بر رفتار زیرسازه است؛ موضوعی که متاسفانه در حادثه متروپل مغفول مانده بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب